arangiu s.m./agg.
0.1 arangi, araniu.
0.2 Ar. narang (DELI2 s.v. arancio).
0.4 Cit. tutte le occorrenze.
0.5

0.6 NPer att. del lessema in contesti lat. (post 1189), cfr. Caracausi (1983: 106-107), s.v. arangium.
0.6 ACaternuXIVR - Angelo Senisio, Caternu: Perri di Araniu, Perri di Aranyu; Rinaldi/2005 (126) - 1380-1381 Riscossione di censi: Perri de Arangio; Rinaldi/2005 (143) - 1381-1382 Censi: Perri di Arangiu.
0.8 AScobar: araniu.
Valla: arangio.
0.8 BDel Bono: aranciu.
Vinci: arangiu.
Pasqualino: aranciu.
Mortillaro: aranciu.
Biundi: aranciu.
Traina: aranciu.
Macaluso Storaci: aranciu.
VS: aranciu.
0.8 CTLIO: arancio.
0.9 Roberta Romeo 15.04.2022.
ISSN 2975-111X
1 [Bot.] Albero dell'arancio.

[1] SCorradoXVR - S. Corrado, Vita, 6, pag. 143.1: Et incomenzau intra quilla cava ad hedificari unu jardinu multu bellu et illocu plantau arangi et multi pedi di nuchi et di pira et multi lignagi di specii di viti.

[2] InventarioPaternoXVIA Inventario di A. Paternò, XV, pag. 45.16: Item tegnu et haiu lu locu miu chamatu lu Jardino, cum fundacu, taberna, casi et cortiglu, lo jardino di li arangi, chusa cum arbori et la costera cum li aulivi...

[3] InventarioPaternoXVIA - Inventario di A. Paternò, XLVII, pag. 69.20: lu jardinu di li arangi e la chusa e li arbori su locati a lu presenti a Guillelmo di Vari, per unczi iiij...

2 [Bot.] Frutto dello stesso albero (anche con rif. al suo impiego officinale); arancia.

[1] MascalciaCrSpXIVP - Tratt. di mascalcia, ms. CrSp, volg. Ruffo, Rimediu, pag. 592.8: Et ancora vali a kistu pruritu lu achitu fortissimu miscatu cun la orina di unu citellu e cun lu succu di lu araniu, et untu supra lu mali...

[2] MascalciaCrSpXIVP - Tratt. di mascalcia, ms. CrSp, volg. Ruffo, Remediu, pag. 600.21: vali assai si li dicti cripacci avirai a fricari cun lu araniu, e lavarili cun la urina di lu citellu.

[3] SposizioneXIVP - Sposizione del Vangelo della Passione secondo Matteo, VII, 5, pag. 112.30: era circumscriptu et inturniatu et commensuratu da l'airu intornu, atornu di sì; comu l'araniu quandu esti in acqua, la sua mitati oy tantu esti chintu di acqua, l'autra parti, la quali esti supra di l'acqua, esti chinta di ayru.

[4] MascalciaR1XVF - Tratt. di mascalcia, ms. Ricc., volg. Ruffo e Ierocle, [II.13] Li crappazi .xi<i>j.-4: Ancora li arangi oy li lumie et cocti beni, et poy cum ipsi stricanchi.

3 Agg. Del colore dell'arancia?

[1] CaternuXIVR - Angelo Senisio, Caternu, pag. 103.16: Per lu boi araniu ki vindiu tr. xx. || Rinaldi, p. 487, glossa: "aranciato".