0.1 | assuna, assuni, assunj, axuni, axuni. |
0.2 | Da axa. || Non si accoglie l’etimo proposto da Ambrosini (1977: 71), dal fr. aisson. |
0.4 | Cit. tutte le occorrenze. |
0.5 |
Anche s.f.: assuna. |
0.6 N | Nell’entrata lessicale si opta per la grafia -x-, che alterna con -ss- per indicare la sibilante palatale sorda debole. |
0.7 | 1 Ascia grande. 1.1 [Armi] Scure (da combattimento). 1.2 [Armi] Sorta di mannaia (usata per la decapitazione). 1.2.1 S.f. Fras. Firiri di l’assuna: decapitare. |
0.8 A | Scobar: axuni. Valla: ø. |
0.8 B | Del Bono: asciuni. Vinci: ø. Pasqualino: asciuni. Mortillaro: asciuni. Biundi: asciuni. Traina: asciuni. Macaluso Storaci: asciuni. VS: asciuni1. |
0.8 C | TLIO: asciuni. |
0.9 |
Rossella Mosti 29.12.2021. ISSN 2975-111X |
[1] Bresc/2014 (333) - 1436 Inventario, pag. 929.26: Scivilia massarie existencia intus domum curatuli in massaria: imprimis vommere septem, juga septem furnita, barbuxie quinque, securis una magna. Item axia una, axuni unum ad picum. || Es. integrato in contesto lat.
[2] Gl F ScobarXVIL (1519) - Voc. bilingue, pag. 40b: axuni axa grandi dolabra.
[1] ValMaxXIVU - Accursu di Cremona, Valeriu Maximu, ms. A, [V, 1, 20], vol. 2, pag. 15.18: Di lu quali animu se issi li Cappuani avissiru usatu per lu imperiu di Ruma inscontra di Hannibal, issi non avirianu dunata materia a li crudili seguri oy assuni di araiari incontra d’issi.
[2] ValMaxXIVU - Accursu di Cremona, Valeriu Maximu, ms. A, [II, 2, 6], vol. 1, pag. 76.18: Ma la nostra citati, la quali impliu tuttu lu mundu di maravilyusi exempli, avi assunj di li imperaduri bagnati di lu propriu sangui. || Cfr. Val. Max., II, 7, 6: «at nostra urbs, quae omni genere mirificorum exemplorum totum terrarum orbem replevit, imperatorum proprio sanguine manantes secures».
[1] ValMaxXIVU - Accursu di Cremona, Valeriu Maximu, ms. A, [IX, 15, 8], vol. 2, pag. 235.16: Ca essendu la hunestati di sua matri un pocu strazata, riturnandu commu per iocu la suspiciuni incontra la matri di lu preturi, se divingiau plù arditame[n]ti ca non convinia ad homu suiectu a li soy virghi et a li assuni. || Cfr. Val. Max., IX, 14, ext. 3: «quam virgis et securibus subiecto conveniebat ultus est».
[1] ValMaxXIVU - Accursu di Cremona, Valeriu Maximu, ms. A, [II, 2, 6], vol. 1, pag. 77.3: Ca per certu tu, Postumiu dittaturi, cumandasti que Aulu Postumiu, lu quali tu avivi ingendratu per succediri a ti et a li cosi tuy [[...]] tu dicu, cumandasti que issu fussi firutu di la assuna...